Ζώο καταστρεπτικό για τις καλλιέργειες. Η εξημέρωσή του από τον άνθρωπο, το έκανε οικιακό, το γνωστό γουρούνι. Ζούσαν στα δάση. Αγριογούρουνα υπήρχαν αρκετά σε τελματώδεις περιοχές του ποταμού Ιορδάνη και δίπλα στη θάλασσα της Τιβεριάδας. Στο αρχαίο κείμενο αναφέρεται ως "μονιός". [δες και γουρούνι]

(Ιώβ 39:1)

(επ. Ιερεμίου εδ. 21-26)

(Ψαλμός 63:10, Θρήνοι 15:18, Ιεζεκιήλ 13:4)

Αρπακτικό ζώο, επικίνδυνο για τις καλλιέργειες, ιδιαίτερα στα αμπέλια (Άσμα Ασμάτων 2:15). Κατοικεί σε φωλιές (Ματθαίος 8:20, Λουκάς 9:58) και βρίσκεται σε ερημιές (Ιεζεκιήλ 13:4). Υπήρχαν αρκετές στην περιοχή της Παλαιστίνης. Ο Σαμψών χρησιμοποίησε αλεπούδες για να καταστρέψει τα σπαρτά των Φιλισταίων, δένοντας λαμπάδες στις ουρές τους (Κριτές 15:4). Εικονίζει τους ψευδοπροφήτες (Ιεζεκιήλ 13:4) και τους πονηρούς ανθρώπους (Λουκάς 13:32).

Άλογο (Ίππος)

(Ιώβ 39:19-25, Εσθήρ 8:10, Αποκάλυψη 6:1-8)

Από τα πιο χρήσιμα ζώα στην ανθρώπινη ιστορία. Η πρώτη αναφορά της Αγίας Γραφής βρίσκεται στη Γένεση 47:17. Ήταν σύμβολο δύναμης και πολέμου. Περιγράφεται σαν δυνατό (Ψαλμός 33:17), γρήγορο (Ιερεμίας 4:13), άγριο (Ιώβ 39:21,24) και άφοβο (Ιώβ 39:21). Υπήρχε σε διάφορα χρώματα: λευκό, μαύρο, κόκκινο, ψαρό, ποικίλο, ωχρό (Ζαχαρίας 1:8, 6:2-8, Αποκάλυψη 6:2-8). Χρησιμοποιούταν στο ιππικό (Έξοδος 14:9), σε άμαξες (Μιχαίας 1:13, Ζαχαρίας 6:2) και στο κυνήγι (Ιώβ 39:18). Το στόλιζαν με κουδούνια στο λαιμό (Ζαχαρίας 14:20). Χρησιμοποιείτο ιδιαίτερα σε πολέμους, ο Σολομώντας είχε 12.000 ιππείς και 1.400 άμαξες (Β' Χρονικών 1:14-17, 9:25). Οι Ιουδαίοι είχαν φέρει από την Αίγυπτο (Α' Βασιλέων 10:28-29) και τη Βαβυλώνα (Έσδρας 2:66), απαγόρευαν τον πολλαπλασιασμό τους (Δευτερονόμιο 17:16) και τους πωλούσαν σε παζάρια (Έσδρας 27:14).

Στην Καινή Διαθήκη, αναφέρεται για πρώτη φορά στην επιστολή Ιακώβου (3:3), ενώ στην Αποκάλυψη γίνεται αναφορά για τους τέσσερις ίππους στο άνοιγμα των σφραγίδων (6:1-8). Στο 19ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης, ο Ιησούς Χριστός εμφανίζεται ως "Βασιλιάς των βασιλιάδων και Κύριος των κυρίων" πάνω σε λευκό ίππο, για να κατατροπώσει το σατανά.

Το αρσενικό νεογνό του προβάτου. [δες πρόβατο]

Γαϊδούρι (Όνος)

(Γένεση 22:3, Έξοδος 4:20, Ησαΐας 30:24, 32:20, Ματθαίος 21:2)

(Ιώβ 6:5, 39:5-8)

Υπήρχε σε άγριους τόπους (Ησαΐας 32:14, Δανιήλ 5:21) και περιπλανιόταν στα βουνά αναζητώντας τροφή (Ιώβ 39:8). Όταν πεινούσε γκάριζε (Ιώβ 6:5), αγαπούσε την ελευθερία (Ιώβ 39:5) και συντηρούταν από το Θεό (Ψαλμός 104:10-11). Ήταν λίγο ψηλότερο από το γνωστό γαϊδούρι.

Γουρούνι (Χοίρος)

(Λευιτικό 11:7 Ησαΐας 66:17, Β' Μακκαβαίων 6:18-19, Ματθαίος 8:32)

Σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο θεωρείτο ακάθαρτο ζώο, για το λόγο αυτό απαγορευόταν η τροφή του. Εκ φύσεως ο χοίρος θεωρείται βρόμικο ζώο, ένας λόγος παραπάνω για να προστατεύσει ο Μωυσής το λαό από ασθένειες. Η απέχθεια των Ισραηλιτών για τους χοίρους καταγράφεται και στο Ησαΐας 65:4. Παρόλο όμως που ήταν απαγορευμένο είδος, υπήρχαν κάποιοι που εκτρέφανε χοίρους και μάλιστα σε μεγάλα κοπάδια, επί των ημερών του Ιησού (Ματθαίος 8:30). Αναφορά σε χοίρους γίνεται και από τον Ιησού στην παραβολή του άσωτου γιου, ο οποίος έβοσκε (Λουκάς 15:15) και τους έτρεφε και με χαρούπια (Λουκάς 15:16). Στη χώρα των Γεργεσηνών ο Ιησούς πρόσταξε στα "ακάθαρτα πνεύματα" ενός δαιμονισμένου, να μπουν σε μία αγέλη χοίρων, οι οποίοι στη συνέχεια όρμησαν στο γκρεμό και πνίγηκαν στη θάλασσα (Ματθαίος 8:28-32). Στην Αγία Γραφή οι χοίροι απεικονίζουν τους ασεβείς (Ματθαίος 7:6) και τους υποκριτές (Β' Πέτρου 2:22).

Δαμάλι (Δάμαλις)

(Κριτές 14:18, Δευτερονόμιο 21:4, Εβραίους 9:13)

Μικρή αγελάδα. Ερυθρού χρώματος προσφερόταν θυσία για την εξιλέωση αμαρτημάτων (Αριθμοί 19:1-10). Εικονίζει τη θυσία του Χριστού, την οποία υπέστη για χάρη των αμαρτιών των ανθρώπων (Εβραίους 9:13-14).

Δορκάδιον

(Ησαΐας 13:14)

(Δευτερονόμιο 14:5, Ιώβ 39:1, Ψαλμός 22:1)

(Α' Βασιλέων 10:22)

Μεγάλο θηλαστικό του οποίου τα δόντια (χαυλιόδοντες) χρησιμοποιούνται για την κατασκευή, ιδιαίτερα κοσμημάτων. Χαυλιόδοντες χρησιμοποίησε και ο Σολομώντας για τη διακόσμηση των ελεφάντινων παλατιών του (Ψαλμός 45:8). Ο θρόνος του Σολομώντα ήταν ελεφάντινος (Α' Βασιλέων 10:18). Αναφέρονται επίσης κατασκευές όπως κλίνες (Αμώς 6:4), καθίσματα (Ιεζεκιήλ 27:6), σκεύη (Αποκάλυψη 18:12) και οικίες (Α' Βασιλέων 22:39, Αμώς 3:15).

Ερίφιο ή Έριφος

(Ματθαίος 25:32-33)

(Δευτερονόμιο 14:5, Β' Σαμουήλ 2:18, Παροιμίες 5:19)

Θηλαστικό μηρυκαστικό, διακρίνεται για τη ταχύτητά του (Α' Χρονικών 12:8) και τη κομψότητά του (Άσμα Ασμάτων 2:9,17, 8:14). Ήταν ένα από τα εκλεκτά κυνήγια (Ησαΐας 13:14), και επιτρεπόταν η τροφή του. Είναι μικρότερο από το ελάφι με ύψος 65 εκατοστά, μήκος 1,20 μέτρα και βάρος γύρω στα 20 κιλά. Τα κέρατά του που είναι μικρά, πέφτουν το μήνα Νοέμβριο και ξαναφυτρώνουν μέχρι τον Απρίλιο. Ζει 15 χρόνια περίπου.

(Δευτερονόμιο 28:26, Ιώβ 5:22,23, Λευιτικό 26:6)

Το θηρίο στην Αγία Γραφή αναφέρεται ως: "θηρίο άγριο" (Λευιτικό 26:22), "θηρίο της γης" (Ησαΐας 18:6, Ιερεμίας 7:33, 15:3), "θηρίο του δάσους" (Ησαΐας 56:9, Ψαλμός 104:20, 50:10), "θηρίο αγρού" (Δανιήλ 4:21, Β' Χρονικών 25:18, Ιεζεκιήλ 34:8) και "θηρίο κακό" (Γένεση 37:20,33).

(Γένεση 12:16, 24:64, Λευιτικό 11:4)

Ζώο μηρυκαστικό, συναντιέται σε δύο είδη: τη Δρομάδα ή Αραβική, που έχει μία ράχη και τη Βακτριανή με δύο ράχες. Στη κοιλιά της υπάρχουν μέρη που αποθηκεύονται ξεχωριστά ο νερό και η τροφή, κάτι που την κάνει χρήσιμη για μεγάλες αποστάσεις σε έρημους. Χαρακτηρίζεται για την ταχύτητά της (Ιερεμίας 2:23). Αποτελούσε μέρος της περιουσίας των Πατριαρχών: Αβραάμ (Γένεση 12:16), Ιακώβ (Γένεση 30:43) και Ιώβ (1:3), αλλά και λαών (οι Μαδιαμήτες είχαν 3000, Κριτές 7:12) και βασιλιάδων (Α' Χρονικών 27:30). Σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο θεωρείτο ακάθαρτο ζώο (Λευιτικό 11:4), το γάλα της όμως χρησιμοποιούταν (Γένεση 32:15). Χρησίμευε για τη μεταφορά ανθρώπων (Γένεση 24:61) και εμπορευμάτων (Γένεση 37:25), στις μάχες (Κριτές 7:12) και θεωρείτο εξαιρετικό λάφυρο (Α' Χρονικών 5:20-21). Οι τρίχες της χρησίμευαν στη κατασκευή ρούχων: ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε ρούχο από τρίχες καμήλας (Ματθαίος 3:4, Μάρκος 1:6). Ο Χριστός την αναφέρει δύο φορές σε παράδειγμά του (Ματθαίος 19:24, 23:24).

Καμηλοπάρδαλη

(Δευτερονόμιο 14:5)

Ζώο μηρυκαστικό με άρτια όραση, όσφρηση και ακοή. Είναι το ψηλότερο από τα θηλαστικά με μεγάλο λαιμό, μακριά πόδια και σχετικά κοντό σώμα. Η ταχύτητά της φτάνει μέχρι 42 χλμ. την ώρα. Τρέφεται με αγκαθωτούς θάμνους και φύλλα και βρίσκεται στις αφρικανικές σαβάνες, νότια της Σαχάρας. Θεωρείτο "καθαρό" ζώο.

(Γένεση 15:9, 30:32,33, Δευτερονόμιο 14:4, Α' Βασιλέων 19:11-17, 25:2-4, Ιουδίθ 2:14-19)

Από τα πολυτιμότερα ζώα στην κτηνοτροφία, καθώς παρέχει στον άνθρωπο, το γάλα, το κρέας, το δέρμα και το τρίχωμά του. Το συναντάμε αρκετά και στην Ελλάδα. Το δέρμα του χρησιμεύει για τη κατασκευή ασκών. Οι Εβραίοι το θεωρούσαν καθαρό για τροφή και θυσία (Έξοδος 12:5), και είχαν μεγάλα ποίμνια από γίδες (Α' Σαμουήλ 25:2). Αναφέρεται αρκετές φορές στην Αγία Γραφή. Η διαθήκη μεταξύ Θεού και Αβραάμ κατοχυρώθηκε με αίμα κατσίκας (Γένεση 15:9). Ο Ιακώβ ζήτησε από το Λάβαν για την εργασία του ζώα για μισθό, μεταξύ αυτών και κατσίκες. Στην Παλαιστίνη ο Νάβαλ είχε χίλιες κατσίκες (Α' Βασιλέων 25:2-4).

Κουνάβι (Γαλή)

(Λευιτικό 11:29)

Σαρκοφάγο θηλαστικό. Βρίσκεται σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και δασώδεις τόπους. Έχει μήκος μέχρι 50 εκατοστά και ζυγίζει 1,5-1,7 κιλά. Το χρώμα του είναι γκρι-καφέ με άσπρη κηλίδα στο στήθος και το λαιμό. Επιτίθεται σε τρωκτικά, ερπετά και τρέφεται με ποντίκια, νυχτερίδες, σπουργίτια ακόμα και κότες.

(Έξοδος 25:5, 26:14)

(Ματθαίος 15:26)