Λίβυοι

Οι κάτοικοι της Λιβύης, χώρας η οποία στη Βίβλο αναφέρεται μαζί με την Αίγυπτο και την Αιθιοπία. Ήταν απόγονοι του Λουδείμ, απόγονου του Χαμ (Γένεση 10:13, Α’ Χρονικών 1:11). Πιστεύεται ότι οι Λεαβείμ και οι Λουδείμ (Β' Χρονικών 12:3, 16:8, Ναούμ 3:9), γνωστοί σαν Λίβυες ή Λίβυοι (Ιερεμίας 46:9, Ιεζεκιήλ 27:10, Δανιήλ 11:43), ή κάτοικοι της Λιβύης (Ιεζεκιήλ 30:5, 38:5, Πράξεις 2:10), ήταν το ίδιο κράτος. Οι Λίβυοι προμήθευαν τους καλύτερους πολεμιστές στην Αίγυπτο.

Στην Καινή Διαθήκη, αναφέρεται πως μεταξύ εκείνων που ήταν στην Ιερουσαλήμ την ημέρα της Πεντηκοστής, υπήρχαν και κάτοικοι της Κυρήνη, πόλης της Λιβύης (Πράξεις 2:10).

Λύδιοι

Πιθανόν πρόκειται για τους Λουδ, λαός που αναφέρεται στα χωρία Ησαΐας 66:19, Ιερεμίας 46:9, Ιεζεκιήλ 27:10 και 30:5. Η περιοχή που κατοικούσαν οι Λύδιοι, για κάποιους είναι η Μικρά Ασία, και για άλλους περιοχή της βόρειας Αφρικής. Οι Λύδιοι προμήθευαν τους καλύτερους πολεμιστές στην Αίγυπτο.

Μαδιανίτες

Ήταν οι νότιοι γείτονες των Εδωμιτών και απόγονοι του Μαδιάμ, γιου του Αβραάμ από τη Χεττούρα (Γένεση 25:1,2, Α' Χρονικών 1:32). Γενάρχης τους ήταν ο Αβραάμ (Γένεση 1:1-6). Η ακριβής τοποθεσία της Μαδιάμ, η οποία δεν είναι απόλυτα γνωστή, τοποθετείται βορειοδυτικά της αραβικής χερσονήσου, στη περιοχή του κόλπου της Άκαμπα. Οι Μαδιαμίτες ήταν νομαδικός λαός, μετακινιόντουσαν διαρκώς στην αραβική χερσόνησο (Ησαΐας 60:6), και ήταν πολυάριθμοι. Στην αρχή αποτελούνταν από τις οικογένειες των πέντε γιων του Μαδιάμ, τους οποίους ο Αβραάμ έστειλε ανατολικά του Ιορδάνη, κοντά στο Μωάβ (Αριθμοί 22:1,4).

Επί εποχής Μωυσή είχαν τεράστιο πλούτο, με εκατοντάδες χιλιάδες πρόβατα, βόδια, γαϊδούρια, αλλά και χρυσάφι, ασήμι, μολύβι, χαλκό, κ.α. τα οποία πήραν ως λάφυρα από το λαό Ισραήλ (Αριθμοί 31:22,32-34). Ο Μωυσής κατέφυγε στη περιοχή τους όταν δραπέτευσε από την Αίγυπτο (Έξοδος 2:21, 3:1), και παντρεύτηκε την Σεπφώρα, κόρη του ιερέα Ιοθόρ. Ο Ιοθόρ, αναγνώρισε ότι ο Θεός τον Ισραηλιτών ήταν ο αληθινός, ποτέ όμως δεν ενώθηκε με το λαό Ισραήλ. Οι αρχηγοί των Μαδιανιτών ζήτησαν από το μάντη Βαλαάμ να καταραστεί το λαό Ισραήλ. Ο Θεός διέταξε τον Μωυσή να πολεμήσει τους Μαδιανίτες (Αριθμοί 25:16-18). Διακόσια χρόνια αργότερα, επί των ημερών των Κριτών, και στις μέρες του Γεδεών, ο Θεός παρέδωσε το λαό Ισραήλ στα χέρια των Μαδιανιτών για επτά χρόνια (Κριτές 6:1-6). Ο Γεδεών νίκησε τους Μαδιανίτες και σκότωσε τους δύο βασιλείς τους (Κριτές 8:21). Η τελική τους καταστροφή αναφέρεται στον Ψαλμό 83:9-11 και στο Ησαΐας 9:4 και 10:26. Έκτοτε οι Μαδιανίτες δεν αναφέρονται πουθενά στην ιστορία.

Μερικές άλλες πληροφορίες που δίνει η Αγία Γραφή για τους Μαδιανίτες:

Κυβερνιόντουσαν από βασιλείς (Αριθμοί 31:8, Κριτές 8:5), ασχολούνταν με το εμπόριο (Γένεση 37:28,36), διέμεναν σε σκηνές (Αββακούμ 3:7), παρέσυραν το λαό Ισραήλ στην ειδωλολατρία (Αριθμοί 25:1-6).

Μήδοι

Οι Μήδοι ήταν αρχαίος λαός της Μικράς Ασίας. Η περιοχή στην οποία κατοικούσαν είναι το σημερινό βορειοδυτικό Ιράν. Ο Ιώσηπος ισχυρίζεται ότι το όνομά τους προέρχεται από τον Μαδαΐ, γιο του Ιάφεθ (Γένεση 10:2). Ήταν πλούσιο και ισχυρό κράτος λόγω του ορυκτού πλούτου και της κτηνοτροφίας του.

Για πολλούς αιώνες ήταν υποδουλωμένοι στους Ασσυρίους. Το 550 π.Χ. με την άνοδο της περσικής αυτοκρατορίας, ο Κύρος ο Μέγας (559-529 π.Χ.), κατατρόπωσε τους Μήδες και τους υπέταξε στην αναπτυσσόμενη αυτοκρατορία του. Από τότε οι Μήδοι συνενώθηκαν με τους Πέρσες και ακολούθησαν την τύχη του Περσικού κράτους. Πολέμησαν και εναντίων των Ελλήνων, οι πόλεμοι αυτοί αναφέρονται στην ιστορία σαν "Μηδικοί πόλεμοι". Το όνομα τους στην Παλαιά Διαθήκη δηλώνει τους ίδιους όσο και τους Πέρσες.

Η θρησκεία τους ήταν πολυθεϊστική, ειδωλολατρική, και λάτρευαν στη σελήνη και αστέρια. Αργότερα εξελίχθηκε σε μονοθεϊστική, πιστεύοντας σε μία πνευματική δύναμη, η οποία διαιρούταν σε καλά και κακά πνεύματα.

Η Αγία γραφή αναφέρει πως ήταν φιλοπόλεμοι και επιδέξιοι τοξότες (Ησαΐας 13:17,18). Στο βιβλίο της Εσθήρ (1:19) τονίζεται η αυστηρότητα των νόμων των Μήδων και Περσών. Ο Ησαΐας και ο Δανιήλ περιγράφουν την υπεροχή τους εναντίον της Βαβυλώνας (Ησαΐας 13:17, Δανιήλ 5:28). Στο Β' Βασιλέων 17:6 και 18:11, αναφέρονται πόλεις που ήταν της Μηδίας. Στην Καινή Διαθήκη οι Μήδοι αναφέρονται στις Πράξεις των Αποστόλων (2:9), όταν βρίσκονταν στην Ιερουσαλήμ και άκουγαν τους αποστόλους, κατά την Πεντηκοστή, να μιλούν διάφορες γλώσσες.

Μωαβίτες

Η χώρα των Μωαβιτών ήταν ο Μωάβ και βρισκόταν ανατολικά της νότιας περιοχής της Νεκράς Θάλασσας, κοντά στον ποταμό Αρνών (Αριθμοί 21:29, Ιερεμίας 48:46). Συνόρευαν βόρεια με τον Αμμών (τους Αμμωνίτες), δυτικά με τη Νεκρά θάλασσα και νότια με τον Εδώμ. Πατέρας των Μωαβιτών ήταν ο Μωάβ, γιος του Λωτ δια αιμομιξίας με τη μεγαλύτερή του κόρη (Γένεση 19:37). Εγκαταστάθηκαν στη γη των Εμμαίων, αφού πρώτα τους έδιωξαν (Δευτερονόμιο 2:9-11).

Οι Μωαβίτες ήταν ειδωλολατρικός λαός (Α' Βασιλέων 11:7) και λάτρευαν τον Χεμώς και τον Βεέλ-φεγώρ, στον οποίο πρόσφεραν και ανθρωποθυσίες (Αριθμοί 21:13,26, Κριτές 11:13-18).

Οι σχέσεις τους με το λαό Ισραήλ δεν ήταν φιλικές. Αρνήθηκαν στους Ισραηλίτες να περάσουν μέσα από το έδαφός τους κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο και την πορεία τους προς τη γη Χαναάν (Κριτές 11:17,18). Ο Θεός διέταξε το Μωυσή να μην πειράξει τους Μωαβίτες. Όταν οι Ισραηλίτες στρατοπέδευσαν στη πεδιάδα του Μωάβ (Αριθμοί κεφ. 22-24), ο βασιλιάς των Μωαβιτών Βαλάκ, φοβούμενος, κατέφυγε στον Βαλαάμ και του ζήτησε να καταραστεί τους Ισραηλίτες (Αριθμοί κεφ. 12-14). Αυτός όμως το αρνήθηκε. Ο Μωυσής πέθανε στο βουνό Φασγά, που βρίσκεται στη γη Μωάβ (Δευτερονόμιο 34:1-5).

Έναν αιώνα μετά την εγκατάσταση των Ισραηλιτών στη γη Χαναάν, οι Μωαβίτες μαζί με τους Αμμωνίτες και τους Αμαληκίτες, στράφηκαν εναντίον του Ισραήλ, αλλά όταν ο Ισραήλ μετάνιωσε για την απιστία του και προσευχήθηκε στο Θεό, ο Θεός φανέρωσε τον Αώδ, ο οποίος υπέταξε τον Μωάβ.

Η Αγία Γραφή αναφέρει πλήθος περιστατικών που έχουν σχέση με τον Μωάβ. Ο Δαβίδ όταν ήταν σε διένεξη με τον Σαούλ, πήγε με την οικογένειά του στο βασιλιά του Μωάβ για να ζητήσει προστασία (Α' Σαμουήλ 22:3,4). Αργότερα ο Μησά, βασιλιάς του Μωάβ, έδινε μεγάλο φόρο στο βασιλιά του Ισραήλ (Β' Βασιλέων 3:4). Ο Κύριος είχε προφητεύσει μέσω των προφητών για το τέλος του Μωάβ (Αμώς 2:1-3). Στον Ησαΐα (κεφ. 15,26), αναφέρεται με κάθε λεπτομέρεια η καταστροφή του, η οποία εκπληρώθηκε από τον βασιλιά της Ασσυρίας. Για την κρίση του Μωάβ μίλησαν και οι Ιεζεκιήλ (25:8-11) και Ιερεμίας (κεφ. 48), ενώ ο Σοφονίας προλέγει την ολοκληρωτική του καταστροφή εξ’ αιτίας της υπερηφάνειας (2:8-11). Οι αναφορές στο Μωάβ σταματούν μετά την κατάκτησή τους από τους Βαβυλώνιους.

Οι Μωαβίτες ήταν λαός υπερήφανος (Ησαΐας 16:6, Ιερεμίας 48:29), δεισιδαίμονες (Ιερεμίας 27:3,9), πλούσιοι και αλαζόνες (Ιερεμίας 48:7), δυνατοί και πολεμοχαρείς (Ιερεμίας 48:14).

Σύμφωνα με τη Μωαβική πλάκα (ή πλάκα του Μησά), φαίνεται πως μιλούσαν ένα συνδυασμό σημιτικής και χαναανιτικής γλώσσας, πολύ συγγενική στην εβραϊκή. Σήμερα η γη του Μωάβ είναι μια άγονη έρημος.