Μυτιλήνη

   Ιστορία - Αρχαιολογία

Το νησί κατοικήθηκε για πρώτη φορά γύρω στο 3000 π.Χ. από κάποια μικρασιατική φυλή συγγενική με τους Τρώες. Οι πρώτοι Έλληνες, που εγκαταστάθηκαν στη Λέσβο γύρω στο 1000 π.Χ., ήταν οι Αιολείς. Τον 6ο π.Χ. αιώνα, επί τύραννου Πιττακού, ο οποίος ήταν ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, άνθησε η ποίηση, με την εμφάνιση του Αλκαίου και της περίφημης Σαπφούς, οι οποίοι δημιούργησαν τη μελική ποίηση, καθώς και του κιθαρωδού Αρίωνα, που θεωρείται πατέρας του διθυράμβου. Παράλληλα με τις τέχνες, οι Λέσβιοι επιδόθηκαν και στο εμπόριο.

Το 492 π.Χ. οι Πέρσες υπέταξαν τη Λέσβο. Μετά την ήττα των Περσών στους Μηδικούς Πολέμους, το 479 π.Χ., το νησί απελευθερώθηκε και εντάχθηκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Το 338 π.Χ. είναι στο πλευρό του Φιλίππου της Μακεδονίας κατά των Περσών και μετά του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατά τα τέλη του 3ου π.Χ. αιώνα, η Λέσβος περιήλθε στους Πτολεμαίους της Αιγύπτου και  το 79 π.Χ. καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους.

Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, το νησί αποτελούσε πολυτελή τόπο εξορίας. Εδώ έζησαν εξόριστοι η Βυζαντινή αυτοκράτειρα Ειρήνη, ο Συμεών ο Μάγιστρος, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Θ' ο Μονομάχος και άλλοι..

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, η Λέσβος παρέμεινε υπό οθωμανική κατοχή. Κατά τον πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο, το 1912, ο ελληνικός στρατός κατέλαβε το νησί. Έκτοτε, η Λέσβος ανήκει στην Ελλάδα.

Τα πρώτα μνημεία της χριστιανικής Λέσβου είναι τα υπάρχοντα λείψανα Κατακόμβης-Μαρτυρίου. Το Μαρτύριο το χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι χριστιανοί της Μυτιλήνης κατά τους χρόνους των διωγμών για να ενταφιάζουν τους μάρτυρες. Ανήκει στον 3ο αιώνα μ.Χ. καθώς έχει σχήμα σταυρού. Αργότερα κατά τον 5ο αιώνα χτίζονται οι περίφημες Βασιλικές, δείγμα της ακμής του χριστιανισμού στη Μυτιλήνη.

Μερικά από τα αξιόλογα αρχαιολογικά μνημεία είναι το Βυζαντινό κάστρο το οποίο κατασκευάσθηκε την εποχή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, το αρχαίο θέατρο - ένα από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας - χωρητικότητας 15.000 θέσεων, το απολιθωμένο δάσος (δημιουργήθηκε πριν από 16-22 εκατομμύρια χρόνια), παλαιοχριστιανικές εκκλησίες καθώς και περίφημες Βασιλικές.

Από το λιμάνι της απέπλευσε ο απ. Παύλος με τους συντρόφους του για την Χίο κατά την επιστροφή του από το τρίτο ιεραποστολικό ταξίδι στην Ιερουσαλήμ. Δεν αναφέρεται πουθενά η ύπαρξη χριστιανικής εκκλησίας την εποχή εκείνη.

   Η Μυτιλήνη σήμερα