|
Όπως και σήμερα, έτσι και την εποχή της Αγίας Γραφής οι
γνώσεις πάνω στη μουσική ήταν αρκετές. Πολλά δε στοιχεία της εποχής εκείνης τα
συναντάμε στην κλασική και τη σύγχρονη μουσική.
Από την αρχή της ιστορίας του ανθρώπου
υπήρχε η φωνητική μουσική, η οποία ήταν έμφυτη στον άνθρωπο από το Θεό. Με την
ανακάλυψη των μουσικών οργάνων η μουσική αρχίζει να εμπλουτίζεται, και ο
άνθρωπος να εκφράζεται πιο δημιουργικά και ποικιλότροπα. Εδώ πρέπει να
σημειώσουμε πως και η τέχνη να εφεύρει και να κατασκευάζει κάποιος ένα μουσικό
όργανο, είναι κι αυτό χάρισμα του Δημιουργού του. Συναντάμε λοιπόν στην Αγία
Γραφή τρία είδη μουσικής, τη φωνητική, την οργανική (ή ενόργανη) και τη μικτή.
ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Το πρώτο είδος μουσικής στην ιστορία του ανθρώπου, καθώς από την
πρώτη στιγμή της ύπαρξης του, έμαθε να τραγουδάει και να εκφράζεται με νότες,
έστω και δεν το γνώριζε αυτό από την αρχή. Στη φωνητική μουσική διακρίνουμε δύο
κατηγορίες: τη μονοφωνική και την πολυφωνική.
|
"ο
κακός άνθρωπος παγιδεύεται μέσα στην αμαρτία του, ενώ ο δίκαιος
τραγουδάει πανευτυχής"
Παροιμίες 29:6 |
|
Μονοφωνική μουσική ή
αλλιώς μονωδία, είναι η μουσική που εκφράζει και
δημιουργεί ένα άτομο. Στην Παλαιά Διαθήκη θα βρούμε αρκετές
αναφορές μονοφωνικής μουσικής: Στο Δευτερονόμιο κεφ. 32, έχουμε την εξαίσια ωδή
του Μωυσή προς το Θεό, μετά το γράψιμο του Νόμου. Στο Β' Σαμουήλ κεφ. 22,
διαβάζουμε την ωδή ευχαριστίας του Δαβίδ προς το Θεό γιατί τον ελευθέρωσε από
το Σαούλ. Στο Ησαΐας 5:1, διαβάζουμε το τραγούδι του
Ησαΐα προς τον Κύριο.
Μερικά ακόμη παραδείγματα βρίσκουμε στο Β' Βασιλέων 3:15, Ψαλμός 144:9, 89:1,
κ.λ.π.
Πολυφωνική μουσική
είναι η μουσική που δημιουργείται από μία ομάδα ατόμων. Είναι ένα σύνολο φωνών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η υμνωδία του λαού Ισραήλ στις συνάξεις του και
στις συναγωγές τους (Νεεμίας 12:8). Στο βιβλίο της Εξόδου 15:1, ο λαός Ισραήλ
δοξάζει το Θεό για την απελευθέρωσή του από τους Αιγυπτίους. Επίσης, όταν
ευχαριστεί το Θεό για το νερό στην έρημο (Αριθμοί 21:17,18). Ακόμα, ο λαός του
βασιλείου του Ιούδα
ψάλει και υμνεί το Θεό για τη νίκη επί των εχθρών του (Β' Χρονικών 20:19-22).
Άλλα παραδείγματα πολυφωνικής μουσικής βρίσκουμε στα χωρία, Α' Σαμουήλ 21:11,
Ησαΐας 24:16, 42:10, κλπ.
Στην Παλαιά Διαθήκη συναντάμε και μια περίπτωση
διφωνίας (ντουέτο). Βρίσκεται στους Κριτές 5:1,
όταν η Δεβόρα και ο Βάρακ, ψάλουν στον Κύριο ωδή ευχαριστίας για τη νίκη του
λαού Ισραήλ επί των Χαναναίων.
Στη φωνητική μουσική ανήκουν και οι
Ψαλμοί των Αναβαθμών (Ψαλμοί 120-134).
ΟΡΓΑΝΙΚΗ
ΜΟΥΣΙΚΗ
Είναι η μουσική που προέρχεται από τον ήχο ενός ή περισσοτέρων
μουσικών οργάνων. Και στην περίπτωση της οργανικής (ενόργανης) μουσικής θα
συναντήσουμε δύο κατηγορίες, τη μουσική που δημιουργεί
ένα όργανο
(Αριθμοί 10:2),
και τη μουσική που δημιουργούν
περισσότερα όργανα
(Α' Χρονικών 13:8). Και τις δύο
κατηγορίες τις συναντάμε αρκετές φορές στην Αγία Γραφή, ιδιαίτερα στην Παλαιά
Διαθήκη. Αναφέρουμε μερικά παραδείγματα: ήχος από σύνολο σαλπίγγων (Αριθμοί
10:2), μουσική από 200 σαλπιγκτές (Κριτές 7:22), μουσική στα εγκαίνια του Ναού
του Σολομώντα (Β' Χρονικών 15:12), στη μεταφορά της Κιβωτού της Διαθήκης (Β'
Σαμουήλ 6:5), κ.α.
ΜΙΚΤΗ
ΜΟΥΣΙΚΗ
|
Μουσική που δημιουργείται από φωνές και όργανα
συγχρόνως. Και σ' αυτή την περίπτωση, οι αναφορές της Αγίας Γραφής είναι
αρκετές. Μερικά παραδείγματα: κατά τη μεταφορά της Κιβωτού στην
Ιερουσαλήμ (Α' Χρονικών 15:16,28), στα εγκαίνια του Ναού του Σολομώντα
(Β' Χρονικών 5:11-14), κατά τη θεμελίωση του Ναού, μετά την επιστροφή
από τη Βαβυλώνα (Έσδρας 3:10,11), στα εγκαίνια του τείχους της
Ιερουσαλήμ (Νεεμίας 12:27). Ακόμα στο Β' Χρονικών 13:13, 29:28, κ.λ.π. |
[]
Είδη μουσικής σύμφωνα με
τον τόνο
Ο τόνος της μουσικής μπορεί να
χαρακτηρίσει το είδος αλλά και το ύφος της, τις
περισσότερες φορές. Ο διαχωρισμός
μπορεί να γίνει ανάμεσα σε δύο κατηγορίες, τη ματζόρε και τη μινόρε. Και τα δύο
είδη θα τα συναντήσουμε στη Βίβλο.
|
Ξέρεις ότι...
Υπάρχουν αξιόλογες χριστιανικές παραγωγές;
Διάβασε εδώ
|
|
Ματζόρε
είναι η μουσική που στις περισσότερες των περιπτώσεων θέλει να δώσει χαρούμενα
συναισθήματα. Ο χαρακτήρας της είναι χαρμόσυνος, ευδιάθετος, θριαμβευτικός. Γι
αυτό τη χρησιμοποιούσαν σε γιορτές, εγκαίνια, γάμους,
χορούς, αλλά και στη δοξολογία προς το Θεό. Μερικά παραδείγματα της Βίβλου:
Έξοδος 15:1-21, Α' Βασιλέων 1:39,40, Β' Βασιλέων 11:12-14, Ησαΐας 30:29, Β'
Χρονικών 5:11-13, κ.λ.π.
Μινόρε είναι η μουσική που
στις περισσότερες περιπτώσεις έχει χαρακτήρα "λυπητερό". Τη
χρησιμοποιούσαν
σε
θρήνους, μνημόσυνα, μοιρολόγια, και γενικά σε στιγμές λύπης και ανθρώπινου
πόνου. Σε μινόρε μουσική τραγούδησε ο
Δαβίδ θρηνώντας το
Σαούλ και τον
Ιωνάθαν
(Β' Σαμουήλ 1:18-27), σε μινόρε μουσική ήταν γραμμένα και τα επικήδεια
μοιρολόγια (Ησαΐας 5:1-30). Άλλες αναφορές της Αγίας Γραφής βρίσκουμε στο Β'
Χρονικών 35:25, Ιεζεκιήλ κεφ. 19, Θρήνους του Ιεζεκιήλ, Ησαΐας 16:10,11, κ.α.
[]
Είδη μουσικής αναλόγως με
το σκοπό που χρησιμοποιείται
Η Αγία Γραφή κάνει έναν ακόμα διαχωρισμό. Ίσως τον πιο
ουσιαστικό, αφού έχει να κάνει με τη ψυχή του ανθρώπου. Υπάρχει λοιπόν, από την
μία πλευρά η πνευματική μουσική και από την άλλη η ειδωλολατρική.
Η
πνευματική μουσική,
έχει σκοπό κατά πρώτο λόγο να δοξάσει, να υμνήσει και να ευχαριστήσει, τον
αληθινό Θεό, γι αυτό που είναι και για όλα όσα έχει κάνει. Για την αγάπη Του, το
έλεός Του και τη μακροθυμία Του. Για τη συγχώρεση και την αιώνια ζωή. Η προτροπή
στην
επιστολή προς Εφεσίους (5:19), μιλάει για "ωδές πνευματικές", δηλ. ύμνους
λατρείας προς τον Κύριο. Συγχρόνως η πνευματική μουσική έχει σκοπό να ενθαρρύνει
και να ευφράνει το λαό του Θεού.
Η
ειδωλολατρική μουσική
έχει σκοπό να λατρεύσει κάποιους νεκρούς θεούς. Παραδείγματα ειδωλολατρικής
μουσικής συναντάμε στο Δανιήλ 3:5,7-15 και 5:4.
Τέλος, θα θέλαμε να πούμε πως οι
χριστιανοί έχουν λόγο να συνθέτουν και να τραγουδούν χαρμόσυνη μουσική. Γιατί
εμπιστευόμενοι σε ένα Θεό αληθινό και ζωντανό, νιώθουν την παρουσία Του σε κάθε
στιγμή της ζωής τους, γνωρίζοντας
πως το παρόν και το μέλλον τους είναι στα παντοδύναμα χέρια Του!
|
