Διώξτε το άγχος από τη ζωή σας!

Το άγχος είναι μια κατάσταση εσωτερικής έντασης. Σε ήπια μορφή υπάρχει και συνοδεύει πολλές ενέργειες του ατόμου και αντιστοιχεί στη φάση της εγρήγορσης, κατά την οποία αυξάνεται η ετοιμότητα του ατόμου για δράση και αντίδραση. Όταν αυτή είναι σε ήπια ένταση, βοηθάει το άτομο να αντιλαμβάνεται πιο σωστά τις δυσκολίες ή τους κινδύνους και να αντιδρά πιο άμεσα και αποτελεσματικά. Από τη στιγμή όμως που η ένταση του άγχους αυξάνει σε σημείο ώστε να επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, που επιμένει αν και το αρχικό αίτιο έχει πια εκλείψει ή που δημιουργείται χωρίς αρκετά σοβαρή αιτία, τότε γίνεται ένα πρόβλημα για τον άνθρωπο.

Εκδηλώσεις του άγχους

Το άγχος εκδηλώνεται με πολλές και ποικίλες μορφές. Το ίδιο το άτομο μπορεί να παραπονιέται για ανησυχία, εσωτερική ταραχή, για αδυναμία να αναπαυθεί, για ζάλη, πονοκεφάλους, σφίξιμο στον αυχένα, προκάρδια ενοχλήματα, γαστρεντερικές διαταραχές πιο συχνά με τη μορφή σπαστικής κολίτιδας, δυσκολία να κρατήσει την προσοχή του συγκεντρωμένη για αρκετό διάστημα σε ένα θέμα και πολλά άλλα άτυπα ενοχλήματα. Εκτός από το άγχος, τα συναισθήματα του ατόμου χαρακτηρίζονται άλλοτε από φάσεις θυμού ή εξάρσεις οργής και άλλοτε από κατάθλιψη που συνοδεύεται από τύψεις και ενοχές.

Όταν το άγχος είναι κάπως πιο έντονο, εξαφανίζει την ειρήνη και την χαρά μέσα από το άτομο, και επιπλέον κυριαρχείται από έναν ακαθόριστο φόβο για την υγεία του, για την εξέλιξη της κατάστασής του ή για πιθανές δυσάρεστες εξελίξεις στη ζωή του ή τη ζωή των δικών του. Όσο πιο έντονο είναι το άγχος, τόσο πιο ανίκανος γίνεται ο άνθρωπος να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, να λύσει κάποιο πρόβλημά του ή να αποφασίσει μπροστά σε κάποιο δίλημμα.

Τέλος, σε μερικές περιπτώσεις, όταν το άγχος είναι ιδιαίτερα έντονο, μπορεί να εκδηλωθεί με τη μορφή κρίσεων τρόμου και πανικού.

πάνω

Πως δημιουργείται το άγχος

Οι κυριότεροι παράγοντες που μπορούν να ενοχοποιηθούν για τη δημιουργία του άγχους είναι:

α. Η ιδιοσυγκρασία. Έχει αποδειχθεί ότι όλοι δε γεννιόμαστε ίδιοι από άποψη ιδιοσυγκρασίας. Μερικοί είναι λίγο-πολύ αγχώδεις από τη γέννησή τους.

[] Συμβουλές

Μη στεναχωριέσαι για:

1. Πράγματα τα οποία πρέπει να αλλάξουν και τα οποία μπορείς να αλλάξεις. Απλώς αγωνίσου να τ' αλλάξεις

2. Πράγματα που πρέπει να αλλάξουν αλλά που δεν υπάρχει τρόπο να τ' αλλάξεις. Να τα δεχτείς και να προσαρμοστείς. Γιατί η στεναχώρια στην περίπτωση αυτή όχι μόνο ανώφελη είναι, αλλά κι επιζήμια.

β. Η ανατροφή. Η ανατροφή και οι παιδικές εμπειρίες μας τροφοδοτούν συχνά με άγχος. Αν για παράδειγμα είχαμε γονείς που στην παιδική μας ηλικία απαιτούσαν από μας περισσότερα από ό,τι μπορούσαμε να αποδώσουμε ή αν ζήσαμε δίπλα σε αγχώδη άτομα που μας μετέδιδαν συνέχεια το δικό τους άγχος, είναι φυσικό να έχουμε κι εμείς άγχος.

γ. Αποτυχίες. Αν στο παρελθόν είχαμε επανειλημμένες και απροσδόκητες αποτυχίες, αν είχαμε την ατυχία να συναντήσουμε περισσότερες δυσκολίες ή εμπόδια από ό,τι οι άλλοι γύρω μας, τότε μπορεί να έχει αναπτυχθεί μέσα μας άγχος.

δ. Κίνδυνοι και δυσκολίες. Στην καθημερινή μας ζωή υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι, άλλοτε πραγματικοί και άλλοτε φανταστικοί. Επίσης υπάρχουν πολλές υποχρεώσεις και προβλήματα που μας πιέζουν καθημερινά, απαιτώντας τη λύση τους. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι: Απειλή εναντίον της υγείας μας, της αξίας μας, των υπαρχόντων μας, της επαγγελματικής ή οικογενειακής μας κατάστασης, φόβοι για πιθανές δυσάρεστες εξελίξεις που μπορούν να αναστατώσουν τη ζωή μας ή να μας στερήσουν την παρουσία και την αγάπη κάποιων δικών μας. Κάθε πραγματική ή φανταστική κατάσταση που απειλεί να μας στερήσει ή να εμποδίσει την ικανοποίηση κάποιας βασικής ανάγκης, μπορεί να μας τροφοδοτήσει με άγχος.

ε. Αμφιβολία για τις ικανότητές μας. Άγχος δημιουργείται εύκολα μέσα μας, όταν αμφιβάλλουμε για την αξία ή τις ικανότητές μας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και φαινομενικά μικρές ή ασήμαντες υποχρεώσεις που αδυνατούμε να τις εκπληρώσουμε, μπορούν να δημιουργήσουν άγχος μέσα μας όταν αυτές απειλούν την αυτοεκτίμησή μας.

στ. Τα διλήμματα. Άγχος μπορεί να δημιουργηθεί μέσα μας όταν αντιμετωπίζουμε διλήμματα ή χρειάζεται να πάρουμε κάποια μεγάλη απόφαση. Μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις μπορεί ν’ αμφιταλαντευόμαστε ανάμεσα σε δυο τάσεις: να προχωρήσουμε στη λύση ή να την αναβάλλουμε; Να πούμε Ναι ή Όχι; Να τολμήσουμε κάτι ριψοκίνδυνο;

ζ. Εσωτερικές συγκρούσεις. Άγχος δημιουργείται συχνά από συγκρούσεις που γίνονται μέσα μας ανάμεσα στις επιθυμίες ή προσδοκίες μας από τη μια πλευρά, και στους περιορισμούς που υπαγορεύει η συνείδηση ή το περιβάλλον από την άλλη.

η. Ενοχές. Λάθη, αποτυχίες ή και αμαρτίες του παρελθόντος που δεν φροντίσαμε ν’ απαλλαγούμε από αυτές με εξομολόγηση μπροστά στον Θεό, δημιουργούν μέσα μας αρκετή ανησυχία, άγχος ή φοβία.

θ. Υπεραπασχόληση. Τέλος, όσο περισσότερο παίρνουμε στους ώμους μας βάρη και προβλήματα τόσο δικά μας όσο και των δικών μας και αναγκαζόμαστε έτσι να τρέχουμε από το πρωί μέχρι το βράδυ ή να βασανίζουμε συνέχεια το μυαλό μας, τόσο αυξάνει το άγχος μέσα μας.

πάνω

Αντιμετώπιση του άγχους

Η αντιμετώπιση του άγχους εξαρτάται από την έντασή του. Έντονες αγχώδεις καταστάσεις ή κρίσεις πανικού, χρειάζονται ιατροφαρμακευτική αντιμετώπιση, ενώ ηπιότερες μορφές μπορούν να ξεπεραστούν με κατάλληλη καθοδήγηση και χωρίς την χρησιμοποίηση αγχολυτικών φαρμάκων. Τα αγχολυτικά φάρμακα αποδείχτηκαν ένα πολύ καλό μέσο για την αντιμετώπιση καταστάσεων έντονου άγχους ή πανικού. Σήμερα είναι δυνατό η ένταση του άγχους να μειωθεί σημαντικά σε σύντομο χρονικό διάστημα και ο ασθενής ν’ ανακουφιστεί. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι ο άνθρωπος έχει απαλλαγεί από το άγχος του. Γι’ αυτό και πρέπει στη συνέχεια να καθοριστεί μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση, η οποία αποτελείται από δύο σκέλη: τα αγχολυτικά φάρμακα και την υποστηρικτική ψυχοθεραπεία.

Τα αγχολυτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για μερικές εβδομάδες και σπανιότερα για λίγους μήνες. Στη συνέχεια μειώνεται βαθμιαία η δόση. Για μερικά από αυτά (βενζοδιαζεπίνες κ.α.) υπάρχει ο κίνδυνος του εθισμού ή της εξάρτησης, γι’ αυτό δεν είναι λογικό να χρησιμοποιούνται από τους ασθενείς χωρίς ιατρική καθοδήγηση.

Η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία έχει σαν σκοπό να βοηθήσει τον ασθενή να τροποποιήσει τις πιεστικές συνθήκες της ζωής του ή, αν αυτό δεν είναι δυνατό, να ενισχυθεί η ικανότητά του για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων.

πάνω

Πρόληψη του άγχους

Η πιο σωστή λύση θα ήταν να απαλλαγεί το άτομο από τις αιτίες που προκαλούν ή θα μπορούσαν να του προκαλέσουν άγχος. Επειδή όμως αυτό δεν μπορεί πάντοτε να εφαρμοστεί στην πράξη, απομένει να ενισχυθεί η αντίσταση του οργανισμού, ώστε να ανέχεται καταστάσεις stress χωρίς να δημιουργείται μέσα του άγχος ή, καλύτερα, να διαφοροποιηθεί ο εσωτερικός του κόσμος σε σημείο ώστε να μην επηρεάζεται από καταστάσεις που διαφορετικά θα του δημιουργούσαν άγχος.

Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό; Θα αναφερθούν εδώ μερικές απλές οδηγίες που όμως, αν εφαρμοστούν, μπορούν να προφυλάξουν το άτομο από τον κίνδυνο να δημιουργηθεί ή να αυξηθεί το άγχος μέσα του.

α. Να μην προσπαθούμε να συμβιβάσουμε τα ασυμβίβαστα. Για παράδειγμα, δε μπορεί κάποιος να είναι σύζυγος μιας γυναίκας και συγχρόνως εραστής μιας άλλης.

β. Να μη φορτώνουμε τον εαυτό μας με διπλά βάρη.

γ. Να μη μένουμε για καιρό σε αμφιβολία ή διλήμματα. Η παράταση μιας αβεβαιότητας μπορεί να μας εξαντλήσει ψυχικά.

δ. Να δεχόμαστε όπως είναι ορισμένες καταστάσεις δευτερεύουσας σημασίας, εφόσον δε μπορούμε να τις αλλάξουμε εύκολα.

ε. Να αξιολογούμε σωστά τις προτεραιότητες. Τα πρώτα πράγματα πρέπει να τοποθετούνται στην πρώτη θέση και να είναι πρώτος στόχος της ζωής μας. Τα δευτερεύοντα πράγματα μπορούν να μένουν στην άκρη για κάποιο άλλο χρόνο.

στ. Να ζούμε στο σήμερα μόνο και όχι στο χτες ή στο αύριο. Ο Χριστός είπε: "Mην ανησυχείτε, λοιπόν, για την αυριανή ημέρα, γιατί η αυριανή ημέρα θα φροντίσει για τα δικά της. Aρκετό είναι για την κάθε μέρα το δικό της πρόβλημα" (Ματθ. 6:34).

ζ. Να μην κρατούμε στα χέρια μας, προσπαθώντας να λύσουμε πράγματα που είναι αδύνατο ή σχεδόν αδύνατο να λυθούν από εμάς. "Aλλά και ποιος από σας μπορεί, με το να ανησυχεί, να προσθέσει έστω και λίγα εκατοστά στη διάρκεια της ζωής του;" (Ματθ. 6:27) Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αναγνωρίσουμε όχι μόνο τις δυνατότητές μας αλλά και τους περιορισμούς – τα όριά μας.

η. Αντί ν’ αγωνιούμε για κάθε άλυτο πρόβλημά μας, ας το εμπιστευθούμε στον Θεό. Εκείνος ξέρει πολύ καλύτερα από μας τι ακριβώς χρειαζόμαστε και έχει τη δύναμη να δώσει λύση και στο πιο δύσκολο πρόβλημα.

Ο απόστολος Πέτρος προτρέπει: "Kαι να το κάνετε αυτό αναθέτοντας σ’ αυτόν κάθε βιοτική σας μέριμνα, γιατί Αυτός φροντίζει για σας" (Α’ Πέτρ. 5:7) Και ο Απόστολος Παύλος γράφει: "Για τίποτε μην ανησυχείτε, αλλά σε κάθε περίπτωση να παρουσιάζετε με την προσευχή και τη δέηση και με πνεύμα ευγνωμοσύνης τα αιτήματά σας στο Θεό. Kι έτσι, η ειρήνη του Θεού, που ξεπερνάει κάθε ανθρώπινη διάνοια, θα διαφυλάξει τις καρδιές σας και τις σκέψεις σας προσκολλημένες στον Xριστό Iησού" (Φιλιπ. 4:6-7).

πάνω

[ περισσότερα θέματα εδώ]

Home | Site Map | E-mail